Retirement Schemes | सेवानिवृत्ती योजना | 4 Best Retirement Schemes –
भारत सरकार आपल्या नागरिकांच्या विविध गरजा पूर्ण करण्यासाठी अनेक सेवानिवृत्ती योजना ( Retirement Schemes ) ऑफर करते. वृद्धांसाठी इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्ती वेतन योजनेपासून ते असंघटित क्षेत्रासाठी अटल पेन्शन योजनेपर्यंत, या योजना गोल्डन इयर्स मध्ये आर्थिक सुरक्षा आणि स्थिरता देण्यामध्ये मदत करतात. तुम्ही पगारदार कर्मचारी, स्वयंरोजगार किंवा असंघटित कर्मचाऱ्यांचा भाग असलात तरीही, या सेवानिवृत्ती योजनांचा शोध घेणे आणि तुमच्या आर्थिक भविष्याबद्दल माहितीपूर्ण निर्णय घेणे आवश्यक आहे. या सरकारी-समर्थित योजनांमध्ये गुंतवणूक करून, तुम्ही आरामदायी आणि तणावमुक्त सेवानिवृत्ती अनुभवू शकता.
Retirement Schemes | सेवानिवृत्ती योजना | 4 Best Retirement Schemes –
Table of Contents
Indira Gandhi National Old Age Pension Scheme | इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्ती वेतन योजना –
– इंदिरा गांधी राष्ट्रीय वृद्धापकाळ निवृत्ती वेतन योजना हा वृद्धांसाठी एक राष्ट्रीय सामाजिक सहाय्य कार्यक्रम आहे.
– दारिद्र्यरेषेखालील ६० वर्षे व त्याहून अधिक वयाच्या व्यक्ती या योजनेसाठी पात्र आहेत.
– वयाच्या ७९ वर्षापर्यंत दोनशे रुपये तर त्यानंतर पाचशे रुपये मिळतात.५००/६०० रुपये हे राज्यांवर सुद्धा अवलंबून आहे.
– ही योजना ग्रामीण विकास मंत्रालयाने 1995 मध्ये सुरू केली होती, ज्यांच्याकडे उत्पन्नाचे दुसरे कोणतेही साधन नाही अशा वृद्धांना आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी.
– ह्या योजनेसाठी अर्ज करण्यासाठी, भारतीय नागरिक, दारिद्र्यरेषेखालील आणि 60 किंवा त्याहून अधिक वयाचे असणे आवश्यक आहे.
– तुम्ही उमंग ॲपद्वारे ऑनलाइन अर्ज करू शकता. मोबाईल नंबर आणि OTP टाकून, नंतर NSAP शोधून आणि अर्ज करू शकता.
– सेल्फ अटेस्टेड फॉर्म, डोमिसाईल प्रमाणपत्र आणि मतदार ओळखपत्र, वीज बिल, आधार कार्ड, बँक पासबुक किंवा रेशन कार्ड यांसारखी निवासी पुरावा कागदपत्रे सादर करावी लागतील.
Atal Pension Yojana (APY) | अटल पेन्शन योजना –
– अटल पेन्शन योजना (APY) ही सरकार प्रायोजित पेन्शन योजना आहे जी 18 ते 40 वयोगटातील व्यक्तींसाठी डिझाइन केलेली आहे जी कर भरत नाहीत.
– ही योजना विशेषत: असंघटित क्षेत्रातील कामगारांसाठी आहे.
– APY अंतर्गत, वयाच्या ६० व्या वर्षी पोहोचल्यावर 1,000 रुपये, 2,000 रुपये, 3,000 रुपये, किंवा 5,000 रुपयांची मासिक पेन्शन मिळू शकते.
– APY मध्ये सहभागी होण्यासाठी, भारतीय नागरिक असणे आणि 18 ते 40 वयोगटातील असणे आवश्यक आहे.
– बँकेच्या नेट बँकिंग पर्यायाद्वारे किंवा तुमच्या जवळच्या बँकेच्या शाखेला भेट देऊन एपीवाय खाते उघडू शकता. ऑनलाइन आणि ऑफलाईन अशा दोन्ही पद्धतीने या योजनेसाठी अर्ज करता येऊ शकतो.
– तुम्ही रोख, चेक, डिमांड ड्राफ्ट किंवा इलेक्ट्रॉनिक क्लिअरिंग सिस्टमद्वारे योजनेत सहभागी देऊ शकता.
– ही योजना ६० वर्षापूर्वी स्वेच्छेने बाहेर पडण्याचा पर्याय देते, जमा केलेली रक्कम आणि व्याज तुम्हाला परत केले जाते.
Employee Pension Scheme | Employees’ Provident Fund Scheme (EPF) | कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी योजना –
– कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी योजना (EPF) 1995 मध्ये कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी संघटनेने (EPFO) निवृत्तीनंतर कर्मचाऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य प्रदान करण्यासाठी सुरू केली होती.
– या योजनेअंतर्गत, मूळ पगाराच्या १२%, तसेच महागाई भत्ता, तुमच्या एम्प्लॉयर द्वारे कर्मचारी पेन्शन योजनेत (EPS) योगदान दिले जाते. यामध्ये एम्प्लॉयर 8.33% ॲड करू शकतात.
– ईपीएफ योजनेसाठी पात्र होण्यासाठी, तुम्ही ईपीएफओचे मेंबर असणे आवश्यक आहे.
– EPF योजनेंतर्गत नियमित पेन्शन वयाच्या 58 व्या वर्षी सुरू होते, परंतु तुम्ही वयाच्या 50 व्या वर्षी लवकर पेन्शनचा पर्याय निवडू शकता.
– तुम्ही वयाच्या 60 व्या वर्षी तुमचे पेन्शन मिळण्यास सुरुवात केल्यास, तुम्हाला तुमच्या पेन्शनवर 4% वार्षिक वाढ मिळेल.
National Pension System (NPS) | नॅशनल पेन्शन सिस्टीम –
– नॅशनल पेन्शन सिस्टीम (NPS) ही एक सरकारी प्रायोजित पेन्शन योजना आहे जी सार्वजनिक आणि खाजगी क्षेत्रातील दोन्ही पर्याय देते, तसेच अनऑर्गनाईजड सेक्टर मधील व्यक्तींना सुद्धा या योजनेचा लाभ घेता येऊ शकतो.
– या योजनेमध्ये काही ठराविक रक्कम जमा करणे आवश्यक आहे.
– वय ६० वर्षे पूर्ण होईपर्यंत निधी लॉक केला जातो.
NPS दोन प्रकारची खाती ऑफर करते:
पहिला प्रकार – हे प्राथमिक खाते आहे, जेथे जमा केलेली रक्कम सेवानिवृत्तीपर्यंत लॉक केली जाते आणि कलम 80C अंतर्गत कर लाभ घेऊ शकता.
दुसरा प्रकार – ही एक ऐच्छिक बचत सुविधा आहे, जिथे तुम्ही तुमच्या गरजेनुसार तुमचा निधी काढू शकता, परंतु कोणत्याही कर लाभांशिवाय.
– NPS खाते उघडण्यासाठी, तुम्ही 18 ते 70 वयोगटातील भारतीय नागरिक असणे आवश्यक आहे.
– तुम्ही जवळपासच्या कोणत्याही बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमधून NPS खाते उघडू शकता.
– खाते उघडण्यासाठी तुम्हाला तुमचे पॅन कार्ड, पासपोर्ट फोटो, पत्त्याचा पुरावा आणि बँक खात्याचे तपशील लागतील.
अशाप्रकारे ह्या ४ सेवानिवृत्ती योजना ( Retirement Schemes ) आहेत, आपल्या पात्रतेनुसार आपण ज्या योजनेसाठी योग्य आहोत त्या योजनेअंतर्गत लाभ घेता येऊ शकतो.
